Webcontent-Anzeige
KOMPLEKSOWY PROJEKT ADAPTACJI LASÓW I LEŚNICTWA DO ZMIAN KLIMATU - MAŁA RETENCJA ORAZ PRZECIWDZIAŁANIE EROZJI WODNEJ NA TERENACH NIZINNYCH - KONTYNUACJA
Nadleśnictwo Kobiór informuje, iż przystąpiło do programu pn. „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja”.
Podmioty realizujące projekt:
- Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
- 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
- Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł
Okres realizacji:
2024-2028
Cel główny projektu:
Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.
Cele szczegółowe:
- Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
- Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.
W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:
- Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
- Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
- Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.
Planowane działania:
W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:
- budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
- budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
- renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
- przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
- zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
- unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.
Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.
Planowane rezultaty projektu:
W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3 oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).
Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.
Planowana wartość projektu:
- Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
- Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł
Nadleśnictwo Kobiór zaplanowało do realizacji 3 zadania:
- odbudowa kompleksu stawów „Stare stawy” w Gminie Wyry
- przebudowa stawu Wspólnik na terenie Gminy Kobiór
- przebudowa stawu Dąbrowica na terenie Gminy Kobiór
Zadania mają na celu przywrócenie pierwotnej retencji stawów oraz zwiększenie retencji na terenach sąsiednich z uwzględnieniem ochrony torfowisk.
Asset Publisher
kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych
Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych.
Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska
Okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)
Cel projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych.
Cele uzupełniające:
• odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
• ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
Podejmowane działania były ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
W ramach projektu realizowane zostały inwestycje związane z:
• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
• budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
• adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
• przeciwdziałaniem nadmiernej erozji wodnej – np. poprzez zabezpieczanie brzegów i stoków;
• przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).
O oddziaływaniu obiektów retencyjnych decyduje nie ich wielkość, ale liczba urządzeń w zlewni, co przekłada się na ich efektywność na dużą skalę. Budowane były w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych. Ponieważ obiekty te spełniają głównie funkcje ekologiczne – z założenia są przyjazne dla środowiska. Wszystkie projektowane budowle zostały dostosowane do lokalnych warunków przyrodniczo-krajobrazowych, w tym w taki sposób, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych.
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych"
Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt
Efekty
Za najistotniejszy, mierzalny efekt projektu uznano przede wszystkim retencjonowanie wody. Nie mniej ważny jest również wpływ małej retencji na ochronę przyrody: zbiorniki powstałe w ramach projektu nie tylko przyczyniają się do poprawy bilansu wodnego i uwilgotnienia siedlisk leśnych, lecz także stały się ważną ostoją wodnej fauny i flory, służą jako wodopoje dla leśnych zwierząt i pełnią funkcje biofiltrów.
Osiągnięte wskaźniki:
• objętość retencjonowanej wody: 2 544 674,61 mln m³
• pojemność obiektów małej retencji: 3 985 194,74 mln m³
• liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 349 szt.
Wartość projektu
Całkowity koszt realizacji projektu: 246 495 660,08 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 191 222 163 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 162 538 838,55 zł
Zrealizowane w ramach projektu pn. Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach - w nadleśnictwie Kobiór:
Zadanie: Odbudowa stawu Piasek Mały, budowa punktu czerpania wody oraz utworzenie obszaru mokradłowego.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.
Zadanie realizowane w okresie: 2017 – 2020r
Główny cel:
Odbudowa stawu Piasek Mały- zwiększenie retencji stawu z zachowaniem pokładów torfu, lokalnych populacji roślin i zwierząt, poprawa warunków ich bytowania oraz rozrodu,
-wzmocnienie grobli wraz z zabudową siatek przeciw uszkodzeniom przez bobry
Utworzenie obszaru mokradłowego – obejmującego obszar stawu Piasek Duży oraz sąsiadujący drzewostan olchowy- przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemie leśnym, poprawa uwilgotnienia przyległych siedlisk
- stabilizacja – wyrównanie poziomu wód gruntowych na terenach przyległych
- zapobieganie nadmiernym wahaniom wód powierzchniowych, zapobieganie degradacji hydrotechnicznej i wodnomelioracyjnej
- odbudowa siedlisk przyrodniczych związanych ze środowiskiem wodnym
- zachowanie lokalnej populacji gatunków chronionych wrażliwych na obecność lub brak wody (ważki, mięczaki, płazy, gady, ptaki wodno-błotne, ssaki.
Budowa punktu czerpania wody do celów gaśniczych – zabudowa placu manewrowego wraz z basenem czerpalnym do poboru wody na wypadek pożaru
Dane techniczne obiektu:
Staw Piasek Mały – powierzchnia całkowita – 3,82ha;
- powierzchnia wodna stawu - 1,09ha
- pojemność części wodnej - 20 500 m3
- pojemność części torfowej- 28 200m3
- pojemność łącznie - 48 800m3
Obszar mokradłowy obejmujący:
– staw Piasek Duży- pow. całkowita 2,66ha
- pow. wodna stawu – 1,44ha
- pojemność części wodnej – 7 300m3
- pojemność części torfowej – 24 600m3
- pojemność łączna – 31 900m3
- drzewostan olchowy o powierzchni 3.38ha – połączony hydraulicznie i funkcjonalnie ze stawem Piasek Duży
Koszt wykonania- 1129,1 tyś zł
Finansowanie:
– 82% - Unia Europejska ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.
- 18% środki własne LP
Zadanie: Przebudowa i remont stawu „Żebrok”. Zwiększenie retencji poprzez przebudowę i przywrócenie pierwotnej pojemności istniejącego stawu „Żebrok
Zrealizowane w ramach projektu pn. Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.
Zadanie realizowane w okresie: 2019 – 2021r
Główny cel:
- przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemie leśnym,
- poprawa uwilgotnienia przyległych siedlisk,
- stabilizacja – wyrównywaniu poziomu wód gruntowych na terenach przyległych,
- przywracanie wartościowych zbiorowisk roślinności hydrofilnej,
- zapobieganie nadmiernym wahaniom wód powierzchniowych,
- przeciwdziałanie zbyt szybkiemu spływowi wód powierzchniowych, które były przyczyną erozji gruntów terenu przyległego,
- zapobieganie degradacji hydrotechnicznej i wodnomelioracyjnej,
- odbudowa siedlisk przyrodniczych związanych ze środowiskiem wodnym m.in. do rozwoju fitobentosu i fitoplanktonu,
- zachowanie lokalnej populacji gatunków chronionych wrażliwych na obecność lub brak wody tj.: owady (ważki), mięczaki, płazy (traszka, żaby), gady (zaskroniec), ptaki wodno-błotne, ssaki dla których staw jest nie tylko środowiskiem życia ale również wodopojem..
Zrealizowane prace:
- przebudowa grobli czołowej aby zapewnić minimalne wyniesienie korony grobli 0,5 m ponad maksymalny poziom napełnienia stawu
- remont grobli bocznych w celu ich wzmocnienia tak aby zapewnić minimalne wyniesienie korony grobli 0,5 m ponad maksymalny poziom napełnienia stawu
- remont/wymiana urządzeń stawowych – mnicha, zastawek, odtworzenie palisady przy odłówce, rowu dennego w stawie, odłówki zastabilizowanej palisadą
- wykonaniu wyspy z karp i wypłaszczeń w dnie dla płazów i ptaków
- udrożnieniu i wykonaniu konserwacji wszystkich rowów opaskowych, doprowadzalnika i odprowadzalnika
- wymiana niedrożnych rurociągów i przepustów
- odmulenie i pogłębienie czaszy stawu
- wykonaniu refugium o powierzchni ok 0,5 ha powyżej stawu w zagłębieniu terenu przylegającego do doprowadzalnika.
Dane techniczne obiektu:
- powierzchnia stawu 5,0ha
- powierzchnia wodna – 3,05ha
- pojemność 41,4tyś m3
- poziom piętrzenia hodowlany – 245,00m npm
- poziom piętrzenia maksymalny – 245,25m npm
- mnich żelbetowy śr 600mm,
Koszt wykonania- 814 tyś zł
Finansowanie
- 78% - Unia Europejska ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”;
- 22%- środki własne LP
