Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

- Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie (OKL)
- Nadleśnictwo Niepołomice
- Nadleśnictwo Kobiór
- Stowarzyszenie Miłośników Żubrów (SMŻ)

 
Tytuł projektu:
Ochrona ex situ żubra Bison bonasus w Polsce
 
Czas realizacji:
lata 2010– 2013
 
Wartość projektu: 7910853,40 zł
 
Dofinansowanie:
85% z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 działanie 5.1. V osi priorytetowej: Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych, umowa o dofinansowanie nr POIS.05.01.00-00-155/09/00
 
Współfinansowanie:
15% z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, umowa nr 615/2010/Wn-50/OP-WK-PS/D o współfinansowanie wydatków kwalifikowanych projektu realizowanego w ramach V priorytetu POIiŚ

Głównym celem projektu jest wdrożenie zatwierdzonej przez Ministra Środowiska „Strategii ochrony żubra Bison bonasus w Polsce". Projekt będzie obejmował działania ex situ, ale będzie mocno powiązany z czterema projektami obejmującymi ochronę gatunku in situ we wszystkich regionach jego występowania.

Jednym z ważniejszych celów ochrony gatunku jest dążenie do zwiększenia liczebności również w części ex situ, pod warunkiem zapewnienie komfortu zwierzętom, zatem dąży się do tworzenia nowych stad. W

projekcie zamierza się utworzyć nowe stado i wspomagać doradztwem wszelkie dalsze inicjatywy. W ramach utrzymania populacji żubra planuje się prowadzenie opieki nad stadami i poprawę komfortu ich bytowania. W projekcie planowany jest monitoring stanu zdrowia żubrów przy pomocy jednolitych z częściami in situ metod.

Istotnym zadaniem jest ochrona zmienności genetycznej w obrębie gatunku, dla której stada utrzymywane w niewoli stanowią rezerwę genetyczną. Projekt obejmuje między innymi analizy rodowodowe i monitoring genetyczny służące opracowywaniu bieżących planów wymiany /reintrodukcji/, wzbogacania stad poprzez przewóz właściwych zwierząt. Skuteczność ochrony zmienności genetycznej i przeciwdziałania negatywnym skutkom inbredu jest współmierna do wielkości populacji objętej programem, stąd konieczne jest uwzględnienie wszystkich stad każdej linii genetycznej (nizinnej lub nizinno-kaukaskiej), zarówno w kraju, jak i we współpracy z innymi krajami Europy. Ważnym działaniem związanym z ochroną zmienności genetycznej jest prowadzenie Księgi Rodowodowej żubrów.

Równie ważnym elementem dalszej ochrony żubra w Polsce jest podniesienie akceptacji społecznej oraz

przedstawienie znaczenia żubra jako gatunku spełniającego kryteria „umbrella species". Projekt obejmuje

informowanie lokalnych społeczności poprzez broszury czy stronę www na temat znaczenia żubra i celów

restytucji. Ważna jest również prezentacja gatunku w planowanych zagrodach pokazowych oraz organizowanie konferencji i warsztatów na temat projektu i czynnej ochrony gatunku.

Główny cel strategiczny: zapewnienie trwałości istnienia krajowej populacji żubra

- utrzymanie istniejących stad zamkniętych jako rezerwa genetyczna dla gatunku

- koordynacja i realizacja wymiany osobników pomiędzy stadami (zamkniętymi i wzbogacanie wolnych populacji osobnikami ze stad zamkniętych)

- ochrona zmienności genetycznej poprzez monitoring genetyczny, stworzenie Banku Genów Żubra oraz analizy i doradztwo w zakresie hodowli

Zadaniem projektu jest optymalizacja ochrony zmienności genetycznej gatunku w połączeniu z aspektami zdrowotnymi, współpraca krajowych ośrodków, współpraca z zagranicznymi hodowlami, wzrost rangi kraju w globalnym procesie ochrony żubra oraz wzrost wiedzy i akceptacji społeczeństwa dla żubra i potrzeb ochrony przyrody.