Wydawca treści Wydawca treści

Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów

 

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów".

Projekt ten był realizowany w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska).

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:
•    rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
•    szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
•    dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
•    skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.


Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

•    rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:

o    budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
o    zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
o    doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
o    budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)


•    wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:

o    zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

 
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt

Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:

•    zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
•    podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
•    zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
•    ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
•    poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
•    ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

 

Nadleśnictwo Kobiór w ramach projektu "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów":

w roku 2017 wybudowało wieże przeciwpożarową w leśnictwie Zgoń
            - koszt budowy-  645 750,00zł
            - kwota dofinansowania - 444192,49
Wieża została wyposażona w kolimator o wartości 6595,80zł; dofinansowany  kwotą 4558,07zł

- w roku 2018 zmodernizowało wieżę przeciwpożarową w leśnictwie Wyry
           - koszt modernizacji - 271 151,00zł
           - kwota dofinansowania - 178 500,00

- w roku 2022 - wykonana została modernizacja wieży przeciwpożarowej w leśnictwie Promnice.

Wymieniono  kabinę obserwatora, wykonano prace naprawcze i konserwacyjne trzonu wieży oraz schodów.

Łączny koszt modernizacji  wyniósł – 249 983,21zł
w tym dofinansowanie w wysokości - 170 837,51 zł

Prace zostały ukończone i odebrane w listopadzie br. 


kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych

Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych.

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych.

Cele uzupełniające:

•    odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
•    ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.

Podejmowane działania były ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

W ramach projektu realizowane zostały inwestycje związane z:

•    budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
•    budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
•    adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
•    przeciwdziałaniem nadmiernej erozji wodnej – np. poprzez zabezpieczanie brzegów i stoków;
•    przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).

O oddziaływaniu obiektów retencyjnych decyduje nie ich wielkość, ale liczba urządzeń w zlewni, co przekłada się na ich efektywność na dużą skalę. Budowane były w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych. Ponieważ obiekty te spełniają głównie funkcje ekologiczne – z założenia są przyjazne dla środowiska. Wszystkie projektowane budowle zostały dostosowane do lokalnych warunków przyrodniczo-krajobrazowych, w tym w taki sposób, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych.
 
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych"

Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt

Efekty

Za najistotniejszy, mierzalny efekt projektu uznano przede wszystkim retencjonowanie wody. Nie mniej ważny jest również wpływ małej retencji na ochronę przyrody: zbiorniki powstałe w ramach projektu nie tylko przyczyniają się do poprawy bilansu wodnego i uwilgotnienia siedlisk leśnych, lecz także stały się ważną ostoją wodnej fauny i flory, służą jako wodopoje dla leśnych zwierząt i pełnią funkcje biofiltrów.

Osiągnięte wskaźniki:

•    objętość retencjonowanej wody: 2 544 674,61 mln m³
•    pojemność obiektów małej retencji: 3 985 194,74 mln m³
•    liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 349 szt.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 246 495 660,08 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 191 222 163 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 162 538 838,55 zł

 

Zrealizowane w ramach projektu pn. Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach - w nadleśnictwie Kobiór:

Zadanie: Odbudowa stawu Piasek Mały, budowa punktu czerpania wody oraz utworzenie obszaru mokradłowego.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.

Zadanie realizowane w okresie: 2017 – 2020r

Główny cel:
Odbudowa stawu Piasek Mały- zwiększenie retencji stawu z zachowaniem pokładów torfu, lokalnych populacji roślin i zwierząt, poprawa warunków ich bytowania oraz rozrodu,
-wzmocnienie grobli wraz z zabudową siatek przeciw uszkodzeniom przez bobry
 Utworzenie obszaru mokradłowego – obejmującego obszar stawu Piasek Duży oraz sąsiadujący drzewostan olchowy- przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemie leśnym, poprawa uwilgotnienia przyległych siedlisk
- stabilizacja – wyrównanie poziomu wód gruntowych na terenach przyległych
- zapobieganie nadmiernym wahaniom wód powierzchniowych, zapobieganie degradacji hydrotechnicznej i wodnomelioracyjnej
- odbudowa siedlisk przyrodniczych związanych ze środowiskiem wodnym
- zachowanie lokalnej populacji gatunków chronionych wrażliwych na obecność lub brak wody (ważki, mięczaki, płazy, gady, ptaki wodno-błotne, ssaki.
Budowa punktu czerpania wody do celów gaśniczych – zabudowa placu manewrowego wraz z basenem czerpalnym do poboru wody na wypadek pożaru

Dane techniczne obiektu:

Staw Piasek Mały – powierzchnia całkowita – 3,82ha;
   - powierzchnia wodna stawu - 1,09ha
   - pojemność części wodnej - 20 500 m3
   - pojemność części torfowej- 28 200m3
   - pojemność łącznie - 48 800m3


Obszar mokradłowy obejmujący:
   – staw Piasek Duży- pow. całkowita 2,66ha
   - pow. wodna stawu – 1,44ha
   - pojemność części wodnej – 7 300m3
   - pojemność części torfowej – 24 600m3
   - pojemność łączna – 31 900m3
   - drzewostan olchowy o powierzchni 3.38ha – połączony hydraulicznie i funkcjonalnie ze stawem Piasek Duży

Koszt wykonania- 1129,1 tyś zł
Finansowanie:
  – 82% - Unia Europejska ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.
  - 18% środki własne LP

 

Zadanie: Przebudowa i remont stawu „Żebrok”. Zwiększenie retencji poprzez przebudowę i przywrócenie pierwotnej pojemności istniejącego stawu „Żebrok

Zrealizowane w ramach projektu pn. Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu - mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”.

Zadanie realizowane w okresie: 2019 – 2021r

Główny cel:

  • przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemie leśnym,
  • poprawa uwilgotnienia przyległych siedlisk,
  • stabilizacja – wyrównywaniu poziomu wód gruntowych na terenach przyległych,
  • przywracanie wartościowych zbiorowisk roślinności hydrofilnej,
  • zapobieganie nadmiernym wahaniom wód powierzchniowych,
  • przeciwdziałanie zbyt szybkiemu spływowi wód powierzchniowych, które były przyczyną erozji gruntów terenu przyległego,
  • zapobieganie degradacji hydrotechnicznej i wodnomelioracyjnej,
  • odbudowa siedlisk przyrodniczych związanych ze środowiskiem wodnym m.in. do rozwoju fitobentosu i fitoplanktonu,
  • zachowanie lokalnej populacji gatunków chronionych wrażliwych na obecność lub brak wody tj.: owady (ważki), mięczaki, płazy (traszka, żaby), gady (zaskroniec), ptaki wodno-błotne, ssaki dla których staw jest nie tylko środowiskiem życia ale również wodopojem..

Zrealizowane prace:

  • przebudowa grobli czołowej aby zapewnić minimalne wyniesienie korony grobli 0,5 m ponad maksymalny poziom napełnienia stawu
  • remont grobli bocznych w celu ich wzmocnienia tak aby zapewnić minimalne wyniesienie korony grobli 0,5 m ponad maksymalny poziom napełnienia stawu
  • remont/wymiana urządzeń stawowych – mnicha, zastawek, odtworzenie palisady przy odłówce, rowu dennego w stawie, odłówki zastabilizowanej palisadą
  • wykonaniu wyspy z karp i wypłaszczeń w dnie dla płazów i ptaków
  • udrożnieniu i wykonaniu konserwacji wszystkich rowów opaskowych, doprowadzalnika i odprowadzalnika
  • wymiana niedrożnych rurociągów i przepustów
  • odmulenie i pogłębienie czaszy stawu
  • wykonaniu refugium o powierzchni ok 0,5 ha powyżej stawu w zagłębieniu terenu przylegającego do doprowadzalnika.

Dane techniczne obiektu:

 - powierzchnia stawu 5,0ha
 - powierzchnia wodna – 3,05ha
 - pojemność 41,4tyś m3
 - poziom piętrzenia hodowlany – 245,00m npm
 - poziom piętrzenia maksymalny – 245,25m npm
 - mnich żelbetowy śr 600mm,

Koszt wykonania- 814 tyś zł


Finansowanie

- 78% - Unia Europejska ze środków Funduszu Spójności w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”;
- 22%- środki własne LP


Ścieżka przyrodnicza „Dolina Baby Jagi”


 

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Beskidy Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska oraz ze środków własnych Nadleśnictwa Kobiór.

Nadleśnictwo Kobiór z siedzibą w Piasku wraz z partnerem po stronie czeskiej miastem Frydlant nad Ostravici od 01.01.2022r. do 31.12.2022 r. realizuje projekt pod nazwą: „Ścieżka przyrodnicza „Dolina Baby Jagi”. Głównym celem projektu jest nawiązanie współpracy między regionami polsko-czeskiej granicy, polepszenie warunków ruchu turystycznego na terenie przygranicznym, a także innych gałęzi bezpośrednio nawiązujących do ruchu turystycznego.

Cele szczegółowe projektu:

-udostępnienie walorów przyrodniczych rezerwatu poprzez zaprezentowanie ich na tablicach edukacyjnych,

- stworzenie miejsca do realizacji zajęć edukacyjnych i innych form aktywności dla młodzieży szkolnej,

- promocja pogranicza czesko-polskiego, regionu bogatego zarówno przyrodniczo, ale również historycznie i kulturowo,

- uaktywnienie ludzi starszych poprzez stworzenie obiektu edukacyjnego umożliwiającego przeprowadzenie różnorodnych aktywności,

-wspieranie oraz rozwijanie wzajemnej współpracy z partnerem czeskim poprzez działania okołoprojektowe na obszarze pogranicza.

 

Partnerzy projektu:

Beneficjent:

PGL LP Nadleśnictwo Kobiór ul. Katowicka 43-211 Piasek

Partner projektu: Miasto Frydlant nad Ostravici, ul. Namesti 3, 73-911 Frydlant nad Ostravici.

 

Opis działań w projekcie:

  1. Utworzenie ścieżki przyrodniczej „Dolina Baby Jagi” poprzez wykonanie i montaż 7 tablic edukacyjnych, 4 ławostołów i 2 koszy na śmieci,
  2. Wycieczka pracowników Nadleśnictwa Kobiór do miasta Frydlant nad Ostraivci,
  3. Wycieczka do Pszczyny przedstawicieli czeskiego partnera,
  4. Spotkanie otwierające ścieżkę przyrodniczą,
  5. Leśne spotkanie w Babczynej Dolinie – wycieczka terenowa dla młodzieży w wieku szkolnym,
  6. Warsztaty twórcze dla młodzieży,
  7. Plener malarski dla młodzieży ”Sekretne życie drzew”,
  8. Warsztaty plastyczne dla dzieci „Raj dla płazów”.
  9. Wykonanie materiałów promocyjnych z motywem ścieżki  i logotypami projektowymi:
    - roll-up :1 sztuka,
    - kubki ceramiczne: 100 sztuk,
    - torby bawełniane: 300 sztuk,
    - koszulki bawełniane: 300 sztuk,

- zakładki papierowe dwustronne: 1000 sztuk,
- folder informacyjny: 500 sztuk.

 

Wartość projektu:

Całkowite wydatki kwalifikowalne: 23 992,10 euro

Dofinansowanie z EFRR: 20 393,28 euro

Środki własne Nadleśnictwa Kobiór: 3 598,82 euro.
 


 
Opis działań w projekcie: Ścieżka przyrodnicza „Dolina Baby Jagi”:

1. Wycieczka do Pszczyny przedstawicieli czeskiego partnera;

W dniu 6 października br. przedstawiciele czeskiego partnera byli gośćminadleśnictwaKobiór. Spotkanie odbyło się na terenie Ośrodka Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnejw Jankowicach. W trakcie spotkania omówiono bieżące i planowane działania w projekcie.
W terenie zaprezentowano obiekty edukacyjne jakie posiada nadleśnictwo i omówiono specyfikę działalności edukacyjnej Lasów Państwowych. Spotkanie zakończono wspólnym spacerem po starówce w Pszczynie, prezentacja zabytków miasta oraz parku.

2. Wycieczka pracowników Nadleśnictwa Kobiór do miasta Frydlant nad Ostrawicą;

W dniach 10-11 października przedstawiciele Nadleśnictwa Kobiór gościli na terenie miasta Frydlant na Ostawicą. W trakcie pobytu odbyło się spotkanie w Urzędzie Miasta Frydlantz Panią Burmistrz oraz pracownikami odpowiedzialnymi za przygotowanie i realizację projektów transgranicznych. Było ono okazją do zapoznaniaz tematyką zrealizowanychw ostatnich latach oraz będących w trakcie realizacji mikroprojektów.
Kolejne punkty pobytu to:
1.    Miasta Frydlant i prezentacja obiektów historycznych i kulturowych, które zostały zrewitalizowane z funduszy unijnych, jako projekty transgraniczne. Zwiedzanie centrum miasta, Kościół św Bartłomieja, Klasztor Boromeusza wraz z zabytkową kaplicą Jana Nepomucyna.
2.    Zapoznanie się z „Technotrasą” i pobyt w Galerii Artystycznej Emalii i Żeliwa. Galeria prezentuje historię hutnictwa na terenie Miasta Frydlant orazunikatowe prace artystów wykonane w technice emaliowania.
3.    Pobytw Artystycznej Pracowni Emaliarskiej i udział w warsztatach zdobienia emalią. W trakcie pobytu w pracowni uczestnicyzapoznali sięz projektami realizowanymi w ramach współpracy transgranicznej między partnerami polskimi i czeskimi.
4.    Zwiedzanie odlewni żeliwa „Beskyd” na terenie Miasta Frydlant. Podczas pobytu na terenie odlewni polska grupa miała okazję obserwowaćpracę pieca hutniczego oraz produkcję wyrobów żeliwnych,zapoznać się z historią miasta związaną zhutnictwem żelaza.
5.    Pobyt na górze Ondrejnik położonej na wysokości 890 m.npm. W trakcie pobytu nasza grupa miaa okazję zobaczyć zabytkową kamienną kaplicę św. Antoniego, obiekt odrestaurowany z funduszy unijnych w ramach realizacji mikroprojektów. U podnóża góry czescy partnerzy zaprezentowali nam edukacyjną ścieżkę leśną „Vyhlidka”. Ścieżka charakteryzuje się oryginalnymi rozwiązaniami projektowymii bogatą tematyką edukacyjną.
6.    Ostatnim punktem pobytu było spotkanie z przedstawicielami czeskiego partnera
 w trakcie którego szczegółowo została omówionarealizacjanaszych projektów, zaawansowanie prac i harmonogram działań do końca roku 2022.
 
3. Leśne spotkanie w Babczynej Dolinie:

W dniach 25 i 26 października na terenie rezerwatu Babczyna Dolina odbyły sięwycieczki terenowe z przewodnikiem. Uczestnikami wycieczek była młodzież szkolna z terenu powiatu pszczyńskiego i Miasta Tychy. W trakcie pobytu w lesie uczestnicy zapoznali się z historią powstania rezerwatu, poznali walory przyrodnicze terenu oraz tematykę tablic zlokalizowanych na ścieżce przyrodniczej.

4. Warsztaty plastyczne :

W dniach 25 i 26 października odbyły się 3 warsztaty plastyczne związane tematycznie z realizowanym projektem. W warsztatach uczestniczyła młodzież szkolna ze szkół z terenu powiatu pszczyńskiego i Miasta Tychy. Były to: Warsztaty twórcze dla młodzieży, Plener malarski dla młodzieży „Sekretne życie drzew, Warsztaty plastyczne dla dzieci „Raj dla płazów”.
W trakcie warsztatów wykonywano pracez wykorzystaniem różnych technik plastycznych. Powstały prace w technice cyjanotypii, monotypii, nadruk z linorytu na torbie bawełnianej oraz praca wielkoformatowa na płótnie. W wykonywanych pracach wykorzystano elementy przyrodnicze Baczynej Doliny, min. paprocie, mchy, skrzypy oraz płazy.

5. Spotkanie otwierające ścieżkę przyrodniczą:

W dniu 28 października odbyło się spotkanie otwierające utworzoną ścieżkę przyrodniczą.
W spotkaniu uczestniczyli zaproszeni przedstawiciele RDOŚ Katowice, Gminy Suszec i Kobiór, przedstawiciel projektanta, nauczyciele szkoły Podstawowej w Kobiórze wrazz grupą młodzieży szkolnej. W trakcie spotkania zaprezentowano zrealizowany projekt, omówiono poszczególne działania w projekcie. Spotkanie zakończyło się zwiedzaniemnowo utworzonej ścieżki.

6. Wykonanie materiałów promocyjnych:

W ramach promocji projektu zaprojektowano i wykonano: kubki ceramiczne, torby bawełniane, koszulki bawełniane, zakładki papierowe oraz folder informacyjny o projekcie.

7. Utworzenie ścieżki przyrodniczej „Dolina Baby Jagi”:

Ścieżka przyrodnicza składa się z7 tablic edukacyjnych, 4 ławostołów i 2 koszy na śmieci.
Zlokalizowana jest naobrzeżu rezerwatu, biegnie wzdłuż drogi leśnej stanowiącej jego granicę. Rezerwat położony jest w kompleksie leśnym , w pobliżu miejscowości Kobiór. Dobrze utrzymana sieć dróg leśnych powoduje , że to miejsce jest dostępne dla turystówi okolicznych mieszkańców.
Na ścieżce przyrodniczej zlokalizowano następującetablice edukacyjne:

1. Rezerwat przyrody "Babczyna Dolina"
2. Martwe drewno i jego rola - drugie życie drzewa
3. Torfowisko- Dlaczego tak mokro ?
4. Poznajemy las łęgowy
5. Oddziały leśne - podział powierzchniowy lasu
6. Płazi raj
7. Meandry, starorzecza Korzeńca- zawiłości wodnej drogi

Na tablicach prezentowane są treści edukacyjne związane z charakterystycznymielementami przyrodniczymi jakie możemy spotkać na terenie rezerwatu, w szczególności:
- rola iznaczeniu martwego drewna dla ekosystemu leśnego,
- charakterystyka torfowiska i opischarakterystycznych gatunków runa,
- opis lasu łęgowego wraz z charakterystyką roślin ,
- instrukcja jak nie zabłądzić w lesie i zasady podziału powierzchniowego obszarówleśnych,
- charakterystyka najważniejszych gatunków polskich płazów
- opis doliny rzeki na przykładzie Korzeńca, który stanowi jeden z istotnych elementów rezerwatu „Babczyna Dolina” i stanowi o jego różnorodności przyrodniczej.

 

Dokumentacja zdjęciowa z realizacji projektu - https://kobior.katowice.lasy.gov.pl/sciezka-przyrodnicza

 


Szkoła Leśna – poznajemy dzieje Ziemi i historię żubra

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Beskidy Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska oraz ze środków własnych Nadleśnictwa Kobiór.

Nadleśnictwo Kobiór  wraz z partnerem po stronie czeskiej Miastem Frydlant nad Ostravici zrealizowało w 2022 roku projekt pod nazwą: „Szkoła Leśna – poznajemy dzieje Ziemi i historię żubra”

Projekt został zrealizowany na obrzeżach rezerwatu przyrody „Żubrowisko”, który jest zlokalizowany na terenie powiatu pszczyńskiego, Gminy  Pszczyna obszar wiejski.
Powstały obiekt stanowi jeden z elementów ścieżki edukacyjnej „W krainie pszczyńskiego żubra” biegnącej wokół zagrody pokazowej żubrów w Jankowicach.

Głównym celem projektu było nawiązanie współpracy między regionami polsko-czeskiej granicy, polepszenie warunków ruchu turystycznego na terenie przygranicznym, a także innych gałęzi bezpośrednio nawiązujących do ruchu turystycznego.

Cele szczegółowe projektu:
- powstanie unikatowego zaplecza do realizacji zajęć edukacyjnych i innych form aktywności dla młodzieży szkolnej(plenery, warsztaty, prelekcje)
-ekspozycja edukacyjna daje możliwość  osobom odwiedzające to miejsce poznanie tematyki związanej z historią naszej planety
- promocja pogranicza czesko-polskiego, regionu bogatego zarówno przyrodniczo, ale również historycznie i kulturowo,
- uaktywnienie ludzi starszych poprzez stworzenie obiektu edukacyjnego umożliwiającego przeprowadzenie różnorodnych aktywności,


Partnerzy projektu:
Beneficjent:
PGL LP Nadleśnictwo Kobiór ul. Katowicka 43-211 Piasek
Partner:
Miasto Frydlant nad Ostravici, ul. Namesti 3, 73-911 Frydlant nad Ostravici.
 
Opis działań w projekcie:

1.    Utworzenie szkoły leśnej:
- adaptacja budynku kasowego na potrzeby ekspozycji,
- montaż kasetonów przedstawiających dzieje Ziemi z podziałem na ery, okresy i epoki,
- montaż gabloty przedstawiającej sylwetki żubrów od czasów prehistorycznych do współczesnych,
- montaż gablot z modelami pra-roślin,
- montaż spirali czasu, makiety przedstawiającej upływ czasu z wyszczególnieniem epok geologicznych.
2. Wycieczka pracowników Nadleśnictwa Kobiór do Miasta Frydlant nad Ostraivci,
3. Wycieczka do Pszczyny przedstawicieli czeskiego partnera,
4. Otwarcie szkoły leśnej i prezentacja ekspozycji.
5. Warsztaty twórcze płaskorzeźba z motywem roślinnym.
6. Warsztaty ceramiczny z motywem pra-żubra i pra-rośliny.
7. Warsztaty plastyczne grafika z motywem roślinnym.
8. Wykonanie materiałów promocyjnych z motywem ścieżki  i logotypami projektowymi: kubki ceramiczne, torby bawełniane, koszulki bawełniane, zakładki papierowe, kalendarz biurkowy  oraz folder informacyjny o projekcie.

Ekspozycja w  Szkole Leśnej  nawiązuje do tematyki ścieżki edukacyjnej zlokalizowanej  w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Tematyka tablic edukacyjnych związana jest min. z biologią żubra oraz  historią hodowli gatunku. Tematyka ekspozycji związana z historią Ziemi oraz prezentacja żubra jako gatunku prehistorycznego wzbogaca i urozmaica  to miejsce oraz stwarza różnorodne możliwości prowadzenia edukacji dzieci , młodzieży oraz osób starszych.

Opis działań w projekcie: Szkoła Leśna – poznajemy dzieje Ziemi i historię żubra”:

1.    Wycieczka do Pszczyny przedstawicieli czeskiego partnera;

W dniu 6 października br. przedstawiciele czeskiego partnera byli gośćmi nadleśnictwa Kobiór. Spotkanie odbyło się na terenie Ośrodka Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnej w Jankowicach. W trakcie spotkania omówiono bieżące i planowane działania w projekcie.
W terenie zaprezentowano obiekty edukacyjne jakie posiada nadleśnictwo i omówiono specyfikę działalności edukacyjnej Lasów Państwowych. Spotkanie zakończono wspólnym spacerem po starówce w Pszczynie, prezentacja zabytków miasta oraz parku.

2.    Wycieczka pracowników Nadleśnictwa Kobiór do miasta Frydlant nad Ostrawicą;

W dniach 10-11 października przedstawiciele Nadleśnictwa Kobiór gościli na terenie miasta Frydlant na Ostawicą. W trakcie pobytu odbyło się spotkanie w Urzędzie Miasta Frydlant z Panią Burmistrz oraz pracownikami odpowiedzialnymi za przygotowanie i realizację projektów transgranicznych. Było ono okazją do zapoznania z tematyką zrealizowanych w ostatnich latach oraz będących w trakcie realizacji mikroprojektów.
Kolejne punkty pobytu to:

1.    Miasta Frydlant i prezentacja obiektów historycznych i kulturowych, które zostały zrewitalizowane z funduszy unijnych, jako projekty transgraniczne. Zwiedzanie centrum miasta, Kościół św Bartłomieja, Klasztor Boromeusza wraz z zabytkową kaplicą Jana Nepomucyna.
2.    Zapoznanie się z „Technotrasą” i pobyt w Galerii Artystycznej Emalii i Żeliwa. Galeria prezentuje historię hutnictwa na terenie Miasta Frydlant oraz unikatowe prace artystów wykonane w technice emaliowania.
3.    Pobyt w Artystycznej Pracowni Emaliarskiej i udział w warsztatach zdobienia emalią. W trakcie pobytu w pracowni uczestnicyzapoznali się z projektami realizowanymi w ramach współpracy transgranicznej między partnerami polskimi i czeskimi.
4.    Zwiedzanie odlewni żeliwa „Beskyd” na terenie Miasta Frydlant. Podczas pobytu na terenie odlewni polska grupa miała okazję obserwować pracę pieca hutniczego oraz produkcję wyrobów żeliwnych,zapoznać się z historią miasta związaną z hutnictwem żelaza.
5.    Pobyt na górze Ondrejnik położonej na wysokości 890 m.npm. W trakcie pobytu nasza grupa miaa okazję zobaczyć zabytkową kamienną kaplicę św. Antoniego, obiekt odrestaurowany z funduszy unijnych w ramach realizacji mikroprojektów. U podnóża góry czescy partnerzy zaprezentowali nam edukacyjną ścieżkę leśną „Vyhlidka”. Ścieżka charakteryzuje się oryginalnymi rozwiązaniami projektowymi i bogatą tematyką edukacyjną.
6.    Ostatnim punktem pobytu było spotkanie z przedstawicielami czeskiego partnera
 w trakcie którego szczegółowo została omówiona realizacja naszych projektów, zaawansowanie prac i harmonogram działań do końca roku 2022.

3. Warsztaty plastyczne :

W dniach 8 grudnia odbyły się 3 warsztaty plastyczne związane tematycznie z realizowanym projektem. W warsztatach uczestniczyła młodzież szkolna ze szkół z terenu powiatu pszczyńskiego i Miasta Tychy. Były to: Warsztaty twórcze - płaskorzeźba z motywem roślinnym, Warsztaty ceramiczne z motywem pra-żubra i pra-rośliny.
Warsztaty plastyczne - grafika z motywem roślinnym.
W trakcie warsztatów wykonywano prace z wykorzystaniem różnych technik plastycznych. Powstały prace w technice monotypii, grafika z motywem roślinnym i rzeźba w glinie. W wykonywanych pracach wykorzystano elementy związane z żubrem jako gatunkiem prehistorycznym oraz roślinami występującymi na naszej planecie w minionych epokach.

4.Spotkanie otwierające szkołę leśną:

W dniu 12 grudnia odbyło się spotkanie otwierające utworzoną szkołę leśną.
W spotkaniu uczestniczyli zaproszeni przedstawiciele RDOŚ Katowice, Gminy Pszczyna przedstawiciel projektanta i wykonanwcy, nauczyciele szkoły Podstawowej w Międzyrzeczu i Studzienicach. W trakcie spotkania zaprezentowano zrealizowany projekt, omówiono poszczególne działania w projekcie. Spotkanie zakończyło się zwiedzaniem nowo utworzonego obiektu.

5. Wykonanie materiałów promocyjnych:

W ramach promocji projektu zaprojektowano i wykonano: kubki ceramiczne, torby bawełniane, koszulki bawełniane, zakładki papierowe, folder informacyjny o projekcie oraz kalendarz biurkowy.

6.Utworzenie „Szkoły Leśnej”:

Ekspozycja szkoły leśnej powstała po zaadoptowaniu dawnego budynku kasowego zlokalizowanego w części edukacyjnej Ośrodka Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnej w Jankowicach. W sąsiedztwie ekspozycji zlokalizowana jest zagroda pokazowa żubrów
oraz ścieżka edukacyjna „W krainie pszczyńskiego żubra” .
W powstałej Szkole Leśnej zamontowano następujące elementy edukacyjne:

1.Pięć kasetonów podświetlanych diodami LED prezentujących czternaście epok geologicznych wraz z lustracjami zmian zachodzących na ziemi na przełomie dziejów (wędrówkę kontynentów).
2.Model Spirali Czasu. Grafika oparta na strukturze muszli amonitu przedstawia zaczynając od centrum pradzieje ziemi. Spiralnie poukładane są one zgodnie z wykazem stratygraficznym i wzbogacone w wybrane wydarzenia geologiczne lub ewolucyjne. Całkowity czas trwania ewolucji geologicznej ziemi i życia na niej został w tej grafice przyrównany do jednego roku. Poszczególnym wydarzeniom z przed tysięcy i milionów lat przypisano daty w obrębie jednego roku. Taki model myślowy pozwala na zrozumienie czasu trwania ewolucji homo sapiens i innych istot zamieszkujących ziemię obecnie i w przeszłości.
3.Drzewa Dewońskie. W szklanej gablocie zamontowano pięć modeli pra-drzew z epoki dewonu, tj.: paproć drzewiasta (Medullosa), drzewiasta forma widłaków (Lepidodendron), drzewiasta forma skrzypów (Kalamit), rośliny nagonasienne (Kordait), oraz drzewo z gatunku kladoksylopsydów (Eospermatopteris). W tle na ścianie gabloty zamieszczona została grafika z lasem dewońskim.
4.Historia żubra na tle historii roślinności Polski. W przeszklonej gablocie osadzono makietę przedstawiającą zmieniającą się roślinność w zależności od panującego klimatu w okresie ostatnich 10000 lat (Holocen) . Nad makietą wykonana została instalacja czterech ramek cyfrowych z prezentacjami pokazującymi historię powstania gatunku żubr.

 

Dokumentacja zdjęciowa z realizacji projektu - https://kobior.katowice.lasy.gov.pl/szkola-lesna-galeria

 


Ochrona ex situ żubra Bison bonasus w rezerwacie „Żubrowisko” na terenie Nadleśnictwa Kobiór

Umowa Dotacji  Nr. 318/2014/Wn-50/OP-RE/D z dnia 03.06.2014 roku.

Beneficjent: PGL LP Nadleśnictwo Kobiór

Tytuł zadania: „Ochrona ex situ żubra Bison bonasus w rezerwacie „Żubrowisko" na terenie Nadleśnictwa Kobiór"

Czas realizacji: 03.06.2014r. -  31.12.2017r.

Kwota  dotacji:   1 975 000,00 zł  
w tym 83% dotacji – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, 17% udział własny Nadleśnictwa Kobiór.

Zakres i wielkość zadań:
- obsługa stada żubrów w rezerwacie „Żubrowisko" – 45 roboczo-miesiące;
- utrzymanie stada i zakup pasz – 561,2 ton;
- zachowanie łąk i pastwisk śródleśnych – 140,8 ton ;
- wzbogacenie naturalnej bazy pokarmowej żubrów – 4,0 ha;
- modernizacja i budowa urządzeń hodowlanych – 17 szt.;
- modernizacja tras do przewozu siana i pasz w rezerwacie „Żubrowisko" – 3,2 km;
- opieka weterynaryjna nad stadem „Żubrowisko", usługa nadzoru weterynaryjnego – zakup niezbędnych środków farmakologicznych i prefixów – 45 miesięcy;
- profilaktyka sanitarna – 220 ton;
- wprowadzenie elektrycznego systemu identyfikacji żubrów – 61 szt.;
- zakup maszyn i sprzętu na potrzeby prowadzonej hodowli żubra w rezerwacie „Żubrowisko" – 6 szt.;
- działania informacyjno – promocyjne popularyzujące cele projektu, czynnej ochrony gatunku - 5002 szt.;
- pielęgnacja starych nasadzeń drzew na terenie rezerwatu - 180 szt.;
- uzupełnienie historycznych alei dębowych na terenie rezerwatu poprzez nowe nasadzenia – 60 szt.;
- budowa zaplecza na sprzęt i maszyny rolnicze – 1 szt.;
- modernizacja elementów drewnianych: stanowisk karmowych, paśników i cielętnika – 8 szt.


150 lat Żubrów Pszczyńskich

Umowa Dotacji  Nr. 315/2015/31/EE/ee/D z dnia 20.08.2015 roku.

Beneficjent: PGL LP Nadleśnictwo Kobiór

Tytuł zadania: „150 lat Żubrów Pszczyńskich"

Czas realizacji: 30.04.2015r. – 30.10.2015r.

Kwota  dotacji:   49 677,00 zł                              

Efekt ekologiczny:  Wzrost świadomości ekologicznej na terenie województwa śląskiego                       

Efekt rzeczowy:
- zakup 200 szt. nagród
- wykonanie 22 szt. tablic
- druk 2 000 egz. katalogu „Historia Żubrów Pszczyńskich"
- druk plakatu (30 szt.) i katalogu (500 szt.) na wystawę poplenerową,
- druk 2 000 egz. bajki „Żubr"
- druk 2 000 egz.broszury edukacyjno-informacyjnej,
- Przeprowadzenie konkursu na plakat jubileuszowy wraz z wystawą pokonkursową: druk 30 egz. plakatu wystawy pokonkursowej, druk 200 egz. plakatu zwycięskiego, druk i oprawa 25 plakatów na wystawę pokonkursową, druk 200 egz. katalogu.                                        


Ochrona ex situ żubra Bison bonasus w Polsce

Beneficjent :


Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

 
Partnerzy projektu:


- Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie (OKL)
- Nadleśnictwo Niepołomice
- Nadleśnictwo Kobiór
- Stowarzyszenie Miłośników Żubrów (SMŻ)

 
Tytuł projektu:
Ochrona ex situ żubra Bison bonasus w Polsce
 
Czas realizacji:
lata 2010– 2013

 
Wartość projektu: 7910853,40 zł
 
Dofinansowanie:
85% z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 działanie 5.1. V osi priorytetowej: Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych, umowa o dofinansowanie nr POIS.05.01.00-00-155/09/00
 
Współfinansowanie:
15% z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, umowa nr 615/2010/Wn-50/OP-WK-PS/D o współfinansowanie wydatków kwalifikowanych projektu realizowanego w ramach V priorytetu POIiŚ

Opis projektu

Głównym celem projektu jest wdrożenie zatwierdzonej przez Ministra Środowiska „Strategii ochrony żubra Bison bonasus w Polsce". Projekt będzie obejmował działania ex situ, ale będzie mocno powiązany z czterema projektami obejmującymi ochronę gatunku in situ we wszystkich regionach jego występowania.

Jednym z ważniejszych celów ochrony gatunku jest dążenie do zwiększenia liczebności również w części ex situ, pod warunkiem zapewnienie komfortu zwierzętom, zatem dąży się do tworzenia nowych stad. W

projekcie zamierza się utworzyć nowe stado i wspomagać doradztwem wszelkie dalsze inicjatywy. W ramach utrzymania populacji żubra planuje się prowadzenie opieki nad stadami i poprawę komfortu ich bytowania. W projekcie planowany jest monitoring stanu zdrowia żubrów przy pomocy jednolitych z częściami in situ metod.

Istotnym zadaniem jest ochrona zmienności genetycznej w obrębie gatunku, dla której stada utrzymywane w niewoli stanowią rezerwę genetyczną. Projekt obejmuje między innymi analizy rodowodowe i monitoring genetyczny służące opracowywaniu bieżących planów wymiany /reintrodukcji/, wzbogacania stad poprzez przewóz właściwych zwierząt. Skuteczność ochrony zmienności genetycznej i przeciwdziałania negatywnym skutkom inbredu jest współmierna do wielkości populacji objętej programem, stąd konieczne jest uwzględnienie wszystkich stad każdej linii genetycznej (nizinnej lub nizinno-kaukaskiej), zarówno w kraju, jak i we współpracy z innymi krajami Europy. Ważnym działaniem związanym z ochroną zmienności genetycznej jest prowadzenie Księgi Rodowodowej żubrów.

Równie ważnym elementem dalszej ochrony żubra w Polsce jest podniesienie akceptacji społecznej oraz

przedstawienie znaczenia żubra jako gatunku spełniającego kryteria „umbrella species". Projekt obejmuje

informowanie lokalnych społeczności poprzez broszury czy stronę www na temat znaczenia żubra i celów

restytucji. Ważna jest również prezentacja gatunku w planowanych zagrodach pokazowych oraz organizowanie konferencji i warsztatów na temat projektu i czynnej ochrony gatunku.

Cele

Główny cel strategiczny: zapewnienie trwałości istnienia krajowej populacji żubra

- utrzymanie istniejących stad zamkniętych jako rezerwa genetyczna dla gatunku

- tworzenie nowych stad zamkniętych

- koordynacja i realizacja wymiany osobników pomiędzy stadami (zamkniętymi i wzbogacanie wolnych populacji osobnikami ze stad zamkniętych)

- monitorowanie stanu zdrowia żubrów z populacji zamkniętych

- ochrona zmienności genetycznej poprzez monitoring genetyczny, stworzenie Banku Genów Żubra oraz analizy i doradztwo w zakresie hodowli

Oczekiwane rezultaty

Zadaniem projektu jest optymalizacja ochrony zmienności genetycznej gatunku w połączeniu z aspektami zdrowotnymi, współpraca krajowych ośrodków, współpraca z zagranicznymi hodowlami, wzrost rangi kraju w globalnym procesie ochrony żubra oraz wzrost wiedzy i akceptacji społeczeństwa dla żubra i potrzeb ochrony przyrody.